H πρόσφατη Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ επιβεβαίωσε ότι η κρίση στη...
Γηραιά Ήπειρο, πέρα και πάνω από οικονομική, είναι πρωτίστως πολιτική. Οι Ευρωπαίοι χρειάζονται πολύ χρόνο για να καταλήξουν στις σωστές αποφάσεις κι αυτό που τελικά αποφασίζουν το επικοινωνούν συνήθως με λάθος τρόπο. Για το λόγο αυτό, η κρίση στην Ελλάδα κόστισε πολύ ακριβότερα απ’ όσο έπρεπε. Για τον ίδιο λόγο η ιρλανδική κρίση οξύνθηκε άνευ λόγου. Ακόμα κι αν πολλοί πολιτικοί δεν θέλουν να το παραδεχτούν, το πρόβλημα ξεκινά από το γεγονός ότι μεσούσης της κρίσης η Ευρώπη εξαρτάται περισσότερο από ποτέ από τις διεθνείς αγορές, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Το ίδιο το ευρωπαϊκό εγχείρημα είναι αυτό που διακυβεύεται σήμερα, παρά το γεγονός ότι η συζήτηση στρέφεται διαρκώς γύρω από οικονομοτεχνικά ζητήματα. Όσο διευρύνεται η κρίση του ευρώ και εξελίσσεται σε κρίση ύπαρξης της ΕΕ, τόσο πιο επικριτικά στρέφονται τα βλέμματα στη Γερμανία, τη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή εθνική οικονομία και την τέταρτη μεγαλύτερη παγκοσμίως. «Τα πάντα περιστρέφονται γύρω από το τέλος της γερμανικής προθυμίας να υπογράφει επιταγές για τις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας», δηλώνει ο ιστορικός του Harvard Niall Ferguson. Ο Βρετανός συνάδελφός του Timothy Garton Ash καταγγέλλει την έλλειψη οράματος: «Σήμερα είναι πολύ πιο ξεκάθαρο το τι θέλει η Γερμανία από την Ευρώπη, παρά το τι θέλει για την Ευρώπη». Η Γερμανία, δηλαδή, δεν είναι πλέον η ατμομηχανή της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, που ήταν για πολύ καιρό. Ολοένα και περισσότερες χώρες προσχωρούσαν τις τελευταίες δεκαετίες στη διαδικασία ενοποίη σης, επειδή έβλεπαν σε αυτή την πορεία προς την κοινή ευημερία με ειρήνη και ελευθερία. Το όραμα αυτό έχει ξεθωριάσει πια και κανείς δεν το τολμά καν να το επικαλεστεί!
Σήμερα, με αφορμή την κρίση στην Ελλάδα, στην Ιρλανδία και στην Πορτογαλία, η ΕΕ αποκαλύπτει ότι δεν είναι μια πολιτική ένωση βασισμένη στις αρχές της αλληλεγγύης μεταξύ εταίρων, αλλά αρχίζει να μοιάζει με εταιρεία λογιστών που υποκλίνονται στη δικτατορία των αγορών. Το εντυπωσιακό, σε ό,τι αφορά τη χώρα μας, είναι ότι αυτή τη στρεβλή αντίληψη αποδέχεται σχεδόν αδιαμαρτύρητα η ελληνική κυβέρνηση. Είναι χαρακτηριστικός ο τρόπος με τον οποίο υπογράψαμε το Μνημόνιο, χωρίς καμία διαπραγμάτευση, με το θλιβερό κυνικό επιχείρημα ότι, όταν σε δανείζουν, κάνεις ό,τι σου ζητήσουν οι δανειστές σου. Καμιά πολιτική διαπραγμάτευση, καμιά αντίσταση σε παράλογους και προφανώς αναποτελεσματικούς όρους που μας έθεσαν οι δανειστές μας κι εμείς αποδεχτήκαμε! Η άνεση με την οποία ο Γιώργος Παπανδρέου και οι συνεργάτες του αποδέχτηκαν να αντιμετωπίσουν τους εταίρους μας ως απλούς δανειστές έρχεται σε προφανή αντίθεση με την παραδοσιακή ευρωπαϊκή στρατηγική που υπηρέτησαν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο Ανδρέας Παπανδρέου και ο Κώστας Σημίτης, προσεγγίζοντας πάντοτε τη σχέση μας με την Ευρώπη με όρους αυστηρά πολιτικούς, που έδιναν έμφαση στην ευρωπαϊκή αλληλεγγύη.
Η Γερμανία διαθέτει σήμερα μια ιδιαίτερα ανθηρή οικονομία, οι εξαγωγές της οποίας προς την Ελλάδα, την Πορτογαλία και την Ιρλανδία αποτελούν μόνο το 2% των συνολικών της ε- ξαγωγών. Συνεπώς, δεν έχει κανένα λόγο να ανησυχεί. Περισσότερο θα έπρεπε να ανησυχεί εάν υπήρχε μείωση της ζήτησης για γερμανικά προϊόντα στην Κίνα και στις ΗΠΑ. Αντίθετα, στην περιφέρεια της Ευρώπης τα πράγματα πάνε από το κακό στο χειρότερο, γεγονός που επιβεβαιώ θηκε και στο τελευταίο ευρωπαϊκό συμβούλιο στις Βρυξέλλες. Η ΕΕ δεν είναι πια η ίδια από τότε που ξέσπασε η ελληνική κρίση. Κανείς από τους δημιουργούς του ευρώ δεν θα μπορούσε να φανταστεί ότι θα έπρεπε να δημιουργηθεί μηχανισμός διάσωσης ή ότι θα μπορούσαμε να εξετάζουμε αναδιάρθρωση χρέους. Οι ηγέτες της ΕΕ λογικά θα κάνουν οτιδήποτε για να διασώσουν το ευρώ. Όπως το έθεσε την περασμένη εβδομάδα ο Στρος-Καν, «οποιαδήποτε άλλη λύση από το ευρώ θα ή- ταν χειρότερη για τα μέλη της Ευρωζώνης». Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δεν γνωρίζουν τι θα κάνουν, αν η κρίση, όπως διαφαίνεται, προχωρήσει στην επόμενη επικίνδυνη φάση. Εδώ η ΕΕ θα πρέπει να τραβήξει μια διαχωριστική γραμμή. Δεν μπορεί να επιτρέψει στην Ισπανία να «πέσει», γιατί οι οδυνηρές συνέπειες για την Ιταλία και όλη την επικράτεια της ΕΕ θα είναι καταστροφικές.
Η συμφωνία για το μόνιμο μηχανισμό στήριξης, όπως τον θέλει η Άνγκελα Μέρκελ, δεν εγγυάται το ξεπέρασμα της κρίσης, γιατί φαίνεται ότι οι χρηματαγορές θα θέσουν σε δοκιμασία την ετοιμότητα των ευρωπαϊκών χωρών να υπερασπιστούν το κοινό τους νόμισμα, με κερδοσκοπικές επιθέσεις κατά υπερχρεωμένων χωρών, όπως η Πορτογαλία και η Ισπανία. Η κρίση δεν θα ξεπεραστεί μέχρις ότου η ΕΕ δώσει πειστική απάντηση για το μέλλον της.
Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Επίκαιρα" στις 23/12/10
-----------------------------------------------------------------------------------------
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου